Ik zit naast mijn oma, of wat er van haar over is. Ze verkeert in een staat tussen leven en dood, ademend, maar in een diepe coma. Haar handen grijpen zich vast aan de houten spijlen van haar bed. Ze is bang om los te laten.
Ik denk na over de dood. Ik ben niet bang voor de dood. Ik ben erdoor gefascineerd. Wat is het dat sterft? vraag ik mezelf.
Haar identiteit, zonder twijfel. Haar lichaam, met zijn 93 jaar ononderbroken functioneren, zal op een gegeven moment stoppen, waarna het snel zal vergaan. Haar stem en eigenschappen zullen verdwijnen. Haar unieke wezen zal verloren gaan. Maar waar gaat het heen? En wat blijft er over?
Het is nu breed aanvaard dat bewustzijn niet sterft. Het lichaam sterft, de persoon sterft, maar bewustzijn overleeft. Het observeert zichzelf stilletjes in de specifieke vorm die mijn grootmoeder is. Een unieke vorm, maar nog steeds een vorm met dezelfde gedeelde essentie als ieder ander, in dit prachtige spektakel dat we leven noemen.
Ik kijk naar haar en vertel haar dat ze niet bang hoeft te zijn. Dat er geen dood is, alleen een terugkeer naar huis. Ze reageert niet. Maar iets in haar, dat wat zich voorbij alle schijnbare dualiteiten die haar doen geloven dat ze ophoudt te bestaan bevindt, weet.
Ik voel me verdrietig. Herinneringen dringen mijn mind binnen. Ik voel een zwaarte in mijn maag en mijn ogen zijn vermoeid. "Ze was zo'n lieve en zorgzame persoon," reflecteren mijn gedachten, maar bewustzijn zelf blijft ongeroerd. Bewustzijn zelf kent alleen maar liefde. Voor de tranen, voor de zwaarte, zelfs voor de gedachten, want het herkent zichzelf in al deze dingen. Zelfs in mijn oma, die eigenlijk ook mijn gedeelde wezen is.
Wat is de dood? vraag ik mezelf.
De waarheid is dat ik het niet weet.
Maar wat ik wel weet, is dat wat ik ben niet kan sterven.
Net zoals dat wat jij bent ook niet kan sterven.
Want we zijn één en hetzelfde, en tegelijkertijd opmerkelijk verschillend.
Vele malen ben ik gestorven. Maar wat stierf was nooit wat ik werkelijk ben. Het was wat ik niet ben, maar geloofde te zijn. Overtuigingen sterven. Perspectieven sterven. Maar de waarheid sterft nooit. Ze overleeft zelfs de meest zorgvuldige onderzoekspraktijken. Ze overleeft onze persoonlijke identiteit. En ze overleeft de mensheid als geheel. Ze is er gewoon, wachtend om herinnerd te worden door iedereen die bereid is de angst voor de dood onder ogen te zien.
“What you are is never born, never lives, and never dies. Birth, life, and death happen within what you are.” - Adyashanti
Comments