De relatie met mijn moeder was een bijzondere. Voor haar was ik speciaal. Ik was haar kleine prins, iemand om zo trots op te zijn dat ze niet toestond dat anderen mij aanraakten. Ze waakte over mij als een draak over zijn schat. Totdat ik er op een dag genoeg van had. Haar verstikkende greep werd me teveel en ik begon haar buiten te sluiten. Dat voelde zij, gevoelig als ze was, en spiegelde mijn gedrag. Vanaf die dag negeerden we elkaar. Communicatie verliep via mijn vader, en ik wist dan ook dat ik 's avonds na hun dagelijkse wandeling blok de kritiek van de dag zou ontvangen.
Nu, vele jaren later, beïnvloedt de relatie met mijn moeder me nog steeds diep. Terugkijkend besef ik dat haar liefde niet onvoorwaardelijk was. Ze had mij nodig om liefde te voelen. En ik moest speciaal zijn om liefde te voelen. Ik was haar toegangspoort naar de liefde die ieder mens in zich draagt, maar dan in menselijke vorm.
Haar behoefte dat ik speciaal moest zijn, zou zomaar de bron kunnen zijn van mijn eigen verlangen om speciaal te zijn. Mijn hele leven heb ik verlangd naar liefde in de vorm van adoratie, bewondering en bevestiging. Maar zodra ik het ontving, kon ik het niet verdragen. Het raakte iets te duisters, te pijnlijks in mij. En in zekere zin kan ik het nog steeds niet. Afgelopen weekend, tijdens een training in dieptepsychologie, sprak een medestudent haar bewondering uit over mijn “gave om door mensen heen te kijken”. Ze zei dat één sessie met mij effectiever was dan tien sessies met een gewone psycholoog. Maar terwijl ik herhaal wat ze zei, voel ik hetzelfde ongemak als toen. Ik kan het niet ontvangen. Ik verlang ernaar, maar iets in mij blokkeert zodra ik de bewondering krijg waar ik naar verlang.
Het herinnert me aan het succes dat ik ervoer als mede-eigenaar van ons familiebedrijf. Na een lange en moeizame reorganisatie, waarvan ik voelde dat die zowel effectiever als socialer zou zijn voor iedereen, ontvingen we een prijs voor "Meest sociaal innovatieve bouwbedrijf" van Nederland. Maar ik was degene die ons inschreef voor de competitie. Onbewust wilde ik de bevestiging ontvangen, zoals dat een terugkerend patroon in mijn leven is. De dag dat ik de prijs moest ophalen, was enorm intens, want het raakte niet één, maar twee diepe karmische wonden: bewondering ontvangen en spreken voor een grote groep. Adrenaline trok me door de dag, maar kort daarna stortte ik in. De enorme lading aan validatie in de vorm van felicitaties activeerde een zwart gat in mij, zo zwart dat ik het niet kon verdragen om ernaar te kijken, laat staan het te voelen.
En toch kon ik er ook niet van wegkijken, dus belandde ik in een diepe depressie. Ik kon de druk om speciaal te moeten zijn niet langer verdragen, en de identiteit van succesvolle ondernemer gebouwd op dat diepe onbewuste geloof, spatte als een zeepbel uit elkaar. Dat was het moment waarop ik wist dat ik een ander pad moest bewandelen. En dat pad werd de zoektocht naar verlichting, die achteraf deels gevoed werd door dezelfde drijfveer. Want als ik verlicht zou worden, zou ik zeker geliefd worden om mijn bijzonderheid.
Het lot besloot gelukkig om me telkens terug te fluiten wanneer de bijzonderheid zoekende jongen in mij weer de kop opstak. Maar dat betekent niet dat het geen deel meer van me is. Soms betrap ik mezelf erop dat ik weer speciaal wil zijn. Het is verbonden met het beeld van een goddelijke jongeman die op een klif staat, hoog boven de massa, het zonlicht (de bewondering) op zijn gezicht ontvangend. Wanneer dat gebeurt, heb ik geleerd van mijn leraar en therapeut om de jongeman naar beneden te begeleiden, de vallei in, met het besef dat hij niet meer hoeft te zijn dan wie dan ook om erbij te horen. Dat hij niet speciaal hoeft te zijn om geliefd te worden.
Natuurlijk is het tegenovergestelde van deze speciale jongeman net zo aanwezig in mij. Want waar licht is, is donker. Wanneer zijn alter-ego opkomt, voel ik me een waardeloze, nutteloze nietsnut die geen enkele bewondering waard is. Ongeacht wat ik creëer of welke waarde anderen zeggen te ontvangen door met me om te gaan, voelt het vreselijk pijnlijk om mezelf te tonen. Zal ik bevestiging ontvangen? Zal de wereld zien hoe speciaal ik ben? Hoeveel bevestiging ik ook krijg, ik voel me onwaardig om het te ontvangen. Te weinig bevestiging valideert het geloof dat ik onwaardig ben, maar veel bevestiging net zo goed.
In de loop der tijd heb ik geleerd om me daar niet door te laten leiden. Wat ik schrijf en deel, schrijf en deel ik voor mezelf. Wat ironisch genoeg voelt alsof ik het met de wereld deel. Maar als ik schrijf en deel voor anderen, neemt die archetypische jongeman in mij het over. En vanuit zijn perspectief is er een aparte wereld daarbuiten die hem moet valideren om geliefd te worden. Maar er is geen aparte wereld daarbuiten; alles is een reflectie van wat ik ben en wat wij allemaal zijn. Dat betekent niet dat dit moedercomplex in mij ooit zal verdwijnen. Ik heb geleerd het lief te hebben. Maar soms haat ik het.
We hebben allemaal onze moeder- en vadercomplexen. Het zijn geen dingen om van af te komen; ze vormen ons tot wie we zijn. In mijn astrologische geboortehoroscoop staat de Maan in conjunctie met Venus in de basis (thuis) van de horoscoop. Een professionele astroloog die mijn verhaal niet kent, zou meteen zien dat er een sterk thema rondom de moeder aanwezig is. Soms vraag ik me af wat er eerst was. Is het moedercomplex echt ontstaan door de relatie met mijn moeder, of is het een oud karmisch patroon dat in dit leven geleefd moest worden?
Ik weet het niet. Ik weet alleen dat tijd niet is wat het lijkt, net zoals het leven niet is wat het lijkt. Vanuit één perspectief ben ik tijdloos, de wereld zelf in beweging, onaangetast en ongebonden. Vanuit dat perspectief is er geen vader of moeder, ben ik geen zoon. Maar vanuit een ander perspectief ben ik een 35-jarige man met een moedercomplex dat me nog steeds in elk moment beïnvloedt.
Ooit erkende ik alleen het eerste perspectief, maar ik besef nu dat beide waar zijn. Beide zijn echt. Beide zijn belangrijk. En beide zijn Liefde.
Comments