Iedereen heeft van ze gehoord, maar niemand is het eens over hun betekenis. Ego, Soul & Spirit zijn onlosmakelijk verbonden en spelen alle drie een belangrijke rol in ons als uniek individu en de mensheid als geheel. Maar het is Ego, de vijand van veel spirituele tradities, dat verreweg het sterkste archetype* is van onze collectieve kijk op de wereld.
Ego, het archetype van de held Ego is wat ons limiteert en tegelijkertijd beweegt. Het is wat heeft geleid tot ons huidige wereldbeeld vol overconsumptie, kapitalisme en geweld. Tot de "gewone man met zijn vuisten vol feiten". Een wereldbeeld die ervoor zorgt dat je in het leven vooruitgang boekt door hard te werken, veel obstakels te overwinnen en zo de ladder naar geluk te beklimmen. Vrijheid door succes. Overwinning door verovering.
Ego is wanneer alle macht wordt gegeven aan de menselijke mind als de hoogste intelligentie in het Universum. Wat onoverkomelijk leidt tot het archetype van de held. Het individu dat is afgescheiden van de wereld en daarom betekenis moet geven aan diezelfde wereld door succes, geluk of rijkdom te vergaren. Het doet me denken aan de Griekse half-God Hercules, de gespierde held die intense beproevingen moest doorstaan om zijn plek onder de Goden te verdienen. Een plek op Mount Olympus, de mysterieuze berg die alleen bereikbaar was met bloed, zweet en tranen. Herkenbaar?
Ego houdt constant een droombeeld voor ons, onze persoonlijke Mount Olympus. Het laat ons geloven dat we zullen worden beloond voor het luisteren naar Ego en zijn zoektocht naar zingeving en geluk. "Alleen als me dit lukt kan ik gelukkig zijn", oftewel je plek tussen de Goden verdienen. Maar de Goden zijn door Ego's perspectief vervangen door de helden van onze fysieke wereld: De rijken, beroemdheden, de elite. Degenen die beloond zijn voor hun heldhaftige streven en nu op hun troon van rijkdom en macht mogen zitten. Ego laat ons geloven dat we alleen door heroïsch streven geluk kunnen vinden. Tevreden kunnen zijn. Waarmee het blind is voor het enorme lijden dat onze moderne helden te verduren krijgen. Want iemand die in de buitenwereld te veel in het licht staat, wordt gedwongen om de duisternis in zichzelf te confronteren.
"Hij heeft de strijd tegen kanker gewonnen.""De oorlog tegen Covid, tegen drugs, tegen het kwaad, tegen alle monsters die ons tegenhouden om moreel perfect te zijn". In het perspectief van het ego is er geen plaats voor inclusie. Ego kan alleen tegenpolen creëren. Ik, de hoofdrolspeler van mijn verhaal die heroïsch moet streven naar geluk door het confronteren van de wereld en zijn vele obstakels. Obstakels die verslagen kunnen worden, maar ook gebruikt kunnen worden voor mijn eigen doel naar geluk en succes. Ik, die zingeving moet geven aan mijn eigen bestaan. Want mijn eigen bestaan heeft geen intrinsieke zin.
Dus plunderen we de planeet, beginnen we oorlogen in naam van het goede, terwijl onze verlangens naar meer toe blijven nemen zodat de klim naar de top van Mount Olympus schijnbaar steeds langer wordt. Hoe meer macht we Ego geven, hoe goddelijker de elite wordt. En daarmee de moeilijkheid om de top van de berg te bereiken. Zelfs spiritualiteit wordt een strijd, een klim naar de hemel, waar "ik", de Held van dit persoonlijke verhaal, mijn plaats zal vinden tussen de goden. Tussen de verlichte mensen.
Ego dwingt ons om het tegenovergestelde van onszelf te worden. Om te voldoen aan culturele normen, regerende regels en maatschappelijke verwachtingen. Om onszelf te veranderen zodat we in de begrensde doos van het collective heldhaftige wereldbeeld passen. Om slaven van het systeem te worden, zonder te beseffen dat er een systeem is.
Alleen degenen die Ego in zichzelf durven te confronteren, zullen realiseren dat het slechts een klein onderdeel is van de hele ervaring van het mens zijn. En een onbevredigende ook.
De Ziel, het individu achter de gordijnen van Ego
Achter het gordijn van Ego en zijn gelimiteerde kijk op jezelf en de wereld verschuilt de Ziel zich. De allesomvattende Ik, de Zelf die over blijft als Ego niet langer de drijvende kracht is. Het is de Ziel dat ons voedt, verzorgd en omarmd voor wie we zijn als unieke individuele wezens, onmogelijk te categoriseren door welk concept dan ook. Want wat we zijn is de Wereldziel zelf, de Anima Mundi, verbonden met ieder wereldfenomeen dat nog zo mechanisch en dood leek vanuit Ego's perspectief. De Ziel is levend. En met die herkenning komt de wereld weer tot leven als onderdeel van jezelf.
Op het moment dat de identificatie met Ego als Zelf scheuren begint te vertonen, verscheurd het verhaal van de held ook. En dus begint de reis naar de Ziel. De reis door het onbewuste, van jezelf confronteren van binnenuit. De Ziel, verschuilend achter ieder deel van jezelf dat je onbewust onwaardig vond om onderdeel van jezelf te laten zijn. De reis door de verwachtingen van de maatschappij of je ouders. Door traumatische gebeurtenissen of verslavingen. Zelfs door collectief en transgenerationeel trauma.
De reis naar de Ziel is het tegenovergestelde van de Held spelen in de buitenwereld. De held die braaf de obstakels verslaat op weg naar de top van Mount Olympus. Integendeel, het is de rol spelen van de innerlijke held, een held die gedoemd is te falen en verzwolgen te worden door de veel machtigere obstakels die hij tegen zal komen. En het is door dit falen, door diepe overgave aan pijn, trauma's en archetypen, dat de Ziel zich geleidelijk zal openbaren. Het is door het helen van deze karmische knopen dat je herinnert wie je altijd al was. Een pure essentie die jouw unieke individualiteit definieert. Een individualiteit die niet is besmet door het collectieve egoïstische perspectief. Vrij van verwachtingen om anders te zijn. Vrij van het proberen om te veranderen wat is. Verbonden met de Anima Mundi omdat het zichzelf erin herkent. Betekenis door simpelweg te zijn, in plaats van iets te bereiken.
De Ziel is onze basis, ons zijn in de wereld als ons eigen unieke individuele zelf. De ziel is deel van het levende geheel en wordt daarom gevoed zonder veel van de wereld te hoeven nemen. Het geeft uit overvloed in plaats van te nemen uit tekort. Het is gezegend en tegelijkertijd vervloekt door het moeten aanschouwen van de schade die Ego heeft aangericht. Het is gelukkig door te zijn, melancholisch door te zien. De Ziel is wat we hebben verloren door de menselijke mind als hoogste vorm van intelligentie te zien. Daarom verbergt het zich in de schaduw, altijd fluisterend in onze oren. Maar we hebben niet geleerd om te luisteren.
Spirit, de brug naar de mythische wereld van verbeelding
Ego verwerpt Spirit, de Geest, automatisch als onzin. Want in een mechanische wereld waar ratio regeert, is er geen plaats voor het Heilige. Spirit bevindt zich in het duister, waar het moet compenseren door de onderdrukking die het ervaart. Dus geloven we in de meest ingewikkelde complottheorieën, in kwaadaardige mensen, misschien zelfs reptielen, die ons universum regeren. In God als een vaderbeeld boven ons. In een platte Aarde. Het is de losgeslagen schaduwzijde van Spirit. Spirit die de vorm aanneemt van elke overtuiging die nog een subtiele poort naar de wereld van verbeelding biedt.
Want we hebben geleerd dat dromen bedrog zijn. Dat fantasieën nergens op gebaseerd zijn. Dat wij innovaties uitvinden in plaats van dat ze ons worden ingegeven.
“And this is all because we forgot. And we forgot that we’d forgotten. And then we forgot we’d forgotten that there was anything to forget. Totally lost was any memory of the timeless, headless beings who line the beaches as our protectors.
We no longer remembered the Gods.”
- Peter Kingsley, A book of Life -
Maar in werkelijkheid vraagt Spirit niet om geloofd te worden, het vraagt om ervaren te worden. Het komt is de bron van al onze ideeën, dromen en fantasieën: De Mythische wereld van verbeelding. Waar geen tijd bestaat, maar een helder licht schijnt dat leven geeft aan ons bestaan. Het wordt gevonden in de diepte van het onbewuste, dezelfde plek die ons wonderbaarlijke uitvindingen heeft gebracht zoals elektriciteit, vliegtuigen, LSD, internet en alle andere dingen die onze huidige tijd symboliseren.
Waar Ziel de grondslag van ons zijn is, is Spirit de hemel boven ons. Ziel heeft Spirit nodig, zoals de aarde de zon nodig heeft. Twee afzonderlijke werelden, en toch één. Want zonder de een kan de ander niet zijn. Spirit geeft leven aan de Anima Mundi, de Wereldziel, net zoals de zon leven geeft aan de aarde. De fysieke wereld versmolten met het Goddelijke.
Elke Ziel heeft een persoonlijke Geest, een Daimon als brug tussen werelden, die ons voorziet van ideeën, verbeelding en visioenen, terwijl hij in onze oren fluistert wat het volgende is dat we moeten doen. Het is de kracht van intuïtie, die ons leidt naar ons lot, zodat de roeping van de Ziel in dit leven wordt vervuld.
Maar Ego wil niet dat Spirit hem onderbreekt. Het wil de controle hebben en zelf beslissen wat je persoonlijke levensdoel is. Hoe langer je Ziel en Spirit worden verwaarloosd, hoe langer intuïtie niet gevolgd wordt, hoe harder ze zullen schreeuwen. Als je niet op één lijn bent met je Zielsmissie, als je niet luistert naar de wijze maar veeleisende stem van Spirit, dan volgt ziekte of crisis. Crisis als een forcerende kracht om eindelijk stil te zijn, om je eindelijk over te geven aan je Ziel. Crisis als een levensveranderende gebeurtenis van dood en wedergeboorte, zodat je levensmissie weer in één lijn kan komen met dat van je Ziel.
Het is in de wereld van verbeelding waar de goden leven, maar het is hier, op Aarde, waar ze zich net zo goed bevinden. Spirit geeft leven aan onze fysieke wereld, zodat we fysiek kunnen manifesteren wat ons door de wereld van verbeelding wordt ingegeven.
De Ziel heeft Spirit nodig. Spirit heeft de Ziel nodig. Beiden hebben Ego nodig. Ego is de lijm die ons bij elkaar houdt, die ons aan de regels laat houden, gedisciplineerd laat zijn. De held die luistert naar de wijze man. Maar Ego heeft Ziel en Spirit verdreven, en de disbalans van deze situatie wordt gevoeld in zowel onszelf als de wereld en mensheid als geheel. Een constante onrust. Een constante drang. Maar waarnaar? Niets lijkt echt te bevredigen, omdat de zingeving die wordt ervaren door simpelweg deel uit te maken van Anima Mundi als levend Universum niet kan worden ervaren door Ego.
Dus, hoe vind ik mijn Ziel & Spirit? Via je verbeelding! Alles wat je in je leven onbewust onderdrukt, manifesteert zich in je verbeelding. In dromen, tijdens meditatie, in visioenen tijdens psychedelische trips of misschien zelfs spontaan. De verbeelding wil zich laten zien, wil deel uitmaken van de fysieke wereld net zoals Spirit dat is, maar we hebben geleerd om het te onderdrukken. "Het was maar een droom", zeggen we. "Gewoon een fantasie, niets om serieus te nemen."
Maar wat als ze serieus waren? Heel serieus. Fantasiën leiden ons de weg naar je Ziel en Spirit, waarbij Ziel de unieke mythe van jou is en Spirit de collectieve mythen omvat die in ons allemaal leven. Het verhaal van Narcissus, de man die in het water keek en verliefd werd op zichzelf. Het verhaal van de heldhaftige Hercules en zijn beproevingen. Het verhaal van Sisyphus, die constant een rots naar de top van de heuvel moest duwen, om deze net voordat hij er was weer terug te laten rollen. Dit zijn mythen, absoluut, maar we herkennen ze allemaal in ons dagelijks leven. Ze vragen om serieus te worden genomen, want ze zijn nu net zo echt als toen.
Probeer Ziel of Spirit niet letterlijk te nemen, want alleen Ego kan iets letterlijk nemen. Je voelt wanneer het er is, de momenten wanneer je je compleet versmolten voelt met de wereld en misschien wel met iets daarbuiten. De momenten die je met dankbaarheid vullen voor het simpelweg ervaren van dit moment. De momenten die je laten trillen van extase, die je kippenvel bezorgen van verwondering. Waar verwondering is, is je Ziel. Volg verwondering en je volgt je Ziel naar zichzelf.
Ben je op zoek naar zingeving? Naar je Ziel achter het Ego. Je missie los van de drukke maatschappij en zijn verwachtingen?
Voel je welkom! Voor een gratis kennismakingsgesprek of samenzijn in stilte.
*Een archetype is een idee, symbool, patroon of karaktertype dat in het collectieve bewustzijn van de mens te vinden is.
Comments